Vistas las sivas posicion e situacion geograficas, pròchas entre autas deu riu Gajea, Mondonvila estèc le lòc d’una multitud de campaments umans, dont de sites primitius que deishèren fòrça tralhas arqueologicas (pictograma 5).
Le nom de Mondonvila es mencionat tanlèu le sègle X coma possession de Guilhèm le IIIen Talhahèr, comte de Tolosa, d’Albi e de Carcin. Le promontòri aculhís a l’epòca medievala un casteràs dit “de la Tor” (pictograma 3). La proximitat de la frontièra entre Guiana e Lengadòc hè de Mondonvila un emplaçament estrategic. Le vilatge coneguerà fòrça senhors dinc a la Revolucion. A l’endoman d’aquesta, Mondonvila viu totjorn d’una economia agricòla basada principalament sus la cotivada de las cerealas. La vinha, que tenguiá alavetz una plaça importanta, despareish ambe la crisi de la filloxèra a la fin deu sègle XIX.

Dinc a las annadas 1960, Mondonvila damòra una comuna rurala, mes ambe la relativa proximitat de Tolosa, le desvolopament de l’activitat aeronautica e la descentralizacion de daubunas de las sivas entrepresas, la comuna vetz la siva populacion que se multiplica per dètz – a quaucòm près – entre 1968 e 2022.

Çaquelà Mondonvila auferís tanben un espaci naturau remercable : le bòsc de Bocona. Gerit per l'Ofici Nacional deus Bòsques, es un atot màger ende'us randolejaires, esportius e amoroses de la natura, e auferís en mès una basa de léser que prepausa fòrça activitats.

Aquera bòrna de pèira, encara vesedera, estèc installada a l’épòca de la guèrra de Cent Ans. Es situada a las termièras de Còrnabarriu e Mondonvila, deu costat sud-oèst deu Giratòri de las Duas Províncias. Delimitava la frontièra entre Guiana (sus la fàcia oèst) e Lengadòc (sus la fàcia èst). La pèira sèrva mèrcas de fixacion qu’acreditan l’existéncia d’una crotz sus la partida hauta, origina deu nom deu lòc-dit “la Crotz d’Aliès”. Aquesta crotz auriá desparegut au moment de las guèrras de religion.

La IIIena Republica, ende la siva politica de rearmament, multiplica les camps militars suu territòri francés. Le Cònsol Màger de Mondonvila (le “mèra”), le 5 d’agost de 1872, es informat de l'installacion d'un camp d'entraïnament au tir dins le bòsc de Bocona. Aqueth camp es implantat entre le carrelòt deu Rodèr e la rota de Pibrac, còsta le riu Gajea. Es ocupat pendent la bona sason e recep de 300 a 500 soldats d’infanteria venguts de la garnison de Tolosa. Alotjats devath tendas marabots, tots aqueres militars crèan una granda animacion dins Mondonvila, e procuran tanben repercussions economicas interessantas.

Le camp estèc actiu de 1875 a 1939.